Khoa học tự nhiên là môn gì trong chương trình THCS
Môn Khoa Học Tự Nhiên (KHTN) xuất hiện ở năm lớp 6, là một phần của chương trình học mới, khiến cho nhiều phụ huynh cảm thấy mới lạ bởi họ không có kinh nghiệm với môn học này trong thời kỳ học của mình. Nhưng vậy thì môn KHTN là gì? Cấu trúc của môn học như thế nào? Để hiểu rõ hơn về điều này, hãy theo dõi nội dung bài viết dưới đây, nơi Đất Việt sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn.
Khoa học tự nhiên là môn gì?
Môn Khoa Học Tự Nhiên (KHTN) là một môn học bắt buộc trong chương trình Trung Học Cơ Sở (THCS). Được xem như một cầu nối quan trọng giữa môn Tự Nhiên và môn Xã Hội, nó là sự liên kết giữa Khoa Học cấp Tiểu Học và các môn Vật Lý, Hóa Học, và Sinh Học tại cấp Trung Học Phổ Thông. Môn KHTN có chức năng tích hợp kiến thức từ các lĩnh vực Vật Lý, Hóa Học, và Sinh Học.
Mục tiêu môn khoa học tự nhiên
Cùng với các môn học khác, môn Khoa Học Tự Nhiên (KHTN) đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu của giáo dục phổ thông, giúp học sinh phát triển cả về thể chất và tinh thần. Môn này hướng tới việc hình thành người học tích cực, tự tin, có ý thức lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời; có phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, người lao động có văn hóa, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp mới.
Môn KHTN giúp hình thành các phẩm chất chủ yếu như yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, và trách nhiệm. Đồng thời, nó đóng góp vào việc phát triển thế giới quan khoa học của học sinh, giáo dục họ trở thành những người tự tin, trung thực, và có tình yêu thiên nhiên. Môn này còn giúp học sinh nắm vững và áp dụng các quy luật của tự nhiên, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững.
Ngoài ra, KHTN còn hình thành và phát triển năng lực tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề, sáng tạo, cũng như khuyến khích năng lực chuyên môn trong việc tìm hiểu về tự nhiên. Bằng cách kết hợp phương pháp dạy học tích cực, môn học này thúc đẩy sự chủ động và sáng tạo của học sinh trong việc chiếm lĩnh kiến thức khoa học. Qua đó, hình thành và phát triển các kỹ năng thực hành và tiến trình như quan sát, đặt câu hỏi, lập luận, dự đoán, chứng minh, mô hình hoá, giải thích, vận dụng, tổng hợp kiến thức để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Môn KHTN còn góp phần vào việc phát triển tư duy phản biện, củng cố khả năng giao tiếp và làm việc hợp tác của học sinh.
Yêu cầu cần đạt của môn khoa học tự nhiên
Môn Khoa Học Tự Nhiên (KHTN) góp phần hình thành và phát triển năng lực tìm hiểu tự nhiên của học sinh qua các khía cạnh như sau:
4.1. Nhận thức kiến thức khoa học tự nhiên: Học sinh được khuyến khích trình bày, giải thích và vận dụng kiến thức về thành phần cấu trúc, sự đa dạng, tính hệ thống, quy luật vận động, tương tác và biến đổi của thế giới tự nhiên. Các chủ đề khoa học, bao gồm chất và sự biến đổi của chất, vật sống, năng lượng và sự biến đổi vật lý, Trái Đất và bầu trời, cũng nhấn mạnh vai trò và cách ứng xử phù hợp của con người đối với môi trường tự nhiên.
4.2. Tìm tòi và khám phá thế giới tự nhiên: Học sinh bắt đầu phát triển các kỹ năng cơ bản trong việc tìm tòi và khám phá sự vật và hiện tượng trong thế giới tự nhiên và cuộc sống hàng ngày. Điều này bao gồm quan sát, thu thập thông tin, dự đoán, phân tích, và xử lý số liệu. Học sinh được khuyến khích suy luận và trình bày ý kiến của mình về những hiểu biết từ những hiện tượng khoa học.
4.3. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn: Học sinh bắt đầu vận dụng kiến thức khoa học vào một số tình huống đơn giản. Họ có khả năng mô tả, dự đoán và giải thích các hiện tượng khoa học cơ bản. Học sinh cũng được khuyến khích ứng xử thích hợp trong các tình huống liên quan đến vấn đề sức khỏe cá nhân, gia đình và cộng đồng. Trình bày ý kiến cá nhân để áp dụng kiến thức đã học vào việc bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên, và thúc đẩy phát triển bền vững.
Vai trò của môn Khoa Học Tự Nhiên
Môn Khoa Học Tự Nhiên (KHTN) phát triển và hình thành năng lực tìm hiểu tự nhiên của học sinh thông qua các khía cạnh sau:
- Nhận thức kiến thức khoa học tự nhiên: Mục tiêu của môn học là giúp học sinh hiểu và trình bày các kiến thức cơ bản về thành phần cấu trúc, sự đa dạng, tính hệ thống, quy luật vận động, tương tác và biến đổi của thế giới tự nhiên. Điều này bao gồm các chủ đề như chất và sự biến đổi của chất, vật sống, năng lượng và sự biến đổi vật lý, Trái Đất và bầu trời. Môn cũng nhấn mạnh vai trò và cách ứng xử của con người đối với môi trường tự nhiên.
- Tìm tòi và khám phá thế giới tự nhiên: Môn KHTN khuyến khích học sinh phát triển kỹ năng tìm tòi và khám phá bằng cách thực hiện các hoạt động như quan sát, thu thập thông tin, dự đoán, phân tích, và xử lý số liệu. Học sinh được khuyến khích suy luận và trình bày những hiểu biết thu được từ những hiện tượng khoa học và đời sống hàng ngày.
- Vận dụng kiến thức vào thực tiễn: Học sinh được khuyến khích vận dụng kiến thức khoa học vào các tình huống đơn giản. Họ có thể mô tả, dự đoán, giải thích hiện tượng khoa học và ứng xử thích hợp trong các tình huống liên quan đến sức khỏe cá nhân, gia đình, và cộng đồng. Học sinh cũng được thúc đẩy trình bày ý kiến cá nhân để áp dụng kiến thức vào việc bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên, và thúc đẩy phát triển bền vững.
