Đàn Guitar phím lõm là gì? Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo
Gia sư Tài Năng hôm nay chia sẻ về một chủ đề thú vị trong thế giới âm nhạc: Đàn Guitar phím lõm. Đây là một loại đàn đặc biệt với thiết kế phím lõm. Hãy cùng tìm hiểu về nó!
Đàn Guitar phím lõm là gì?
Đàn guitar phím lõm là một nhạc cụ cải tiến độc đáo của Việt Nam, được phát triển dựa trên đàn ghi-ta phương Tây. Đây là kết quả của quá trình thử nghiệm và lựa chọn kỹ lưỡng, nhằm tạo ra một loại đàn mang đặc trưng riêng biệt. Điểm đặc biệt của đàn phím lõm là phần cần đàn được khoét lõm từng phím, giúp tạo ra những âm thanh mềm mại, luyến láy, rất phù hợp với các thể loại nhạc dân tộc như vọng cổ, cải lương và đờn ca tài tử.
Nhạc cụ này còn có nhiều tên gọi khác như Lục Huyền Cầm, Ghi-ta Việt Nam, Ghi-ta vọng cổ và thường được sử dụng trong các dàn nhạc cải lương, đờn ca tài tử. Với sự biến tấu trong cấu tạo và kỹ thuật chơi, đàn guitar phím lõm không chỉ đóng vai trò quan trọng trong âm nhạc truyền thống mà còn phản ánh sự sáng tạo, tài hoa của các nghệ nhân Việt Nam qua từng thời kỳ.
Cấu tạo và đặc điểm của đàn guitar phím lõm
Đàn guitar phím lõm được chế tác tỉ mỉ từ các loại gỗ và kim loại, nhằm mang lại âm thanh với độ vang, trầm ấm và đầy cảm xúc.
- Thùng đàn: Được làm từ gỗ cứng, giúp tăng cường khả năng cộng hưởng âm thanh. Thùng đàn có hình tròn, đường kính khoảng 36cm, tạo nên âm sắc cân bằng, phù hợp với các thể loại nhạc dân tộc.
- Thành đàn: Thiết kế lỗ thoát âm, mặt đàn phẳng, được làm từ gỗ thông, giúp âm thanh thêm trong trẻo và dễ chịu.
- Dọc đàn: Có chiều dài khoảng 62cm, với 19 phím kim loại. Trên cần đàn còn được khoét một lỗ sâu, giúp âm thanh trở nên rõ nét và đầy đủ hơn.
- Dây đàn: Được làm từ dây kim khí, chạy qua ngựa đàn kéo lên cần đàn, và có hệ thống dây đàn đa dạng. Các loại dây đàn có thể bao gồm:
- Dây Xề Bóp: Sòl, Đô, Sol, Rế
- Dây Sài Gòn: (Rề), Sol, Rê, Sol, Rế
- Dây Rạch Giá: (Rề), Sol, Rê, Sol, La, Mí
- Dây Tứ Nguyệt: (Rề), La, Rê, La, Rế
- Dây Lai: (Sol), Rê, Sol, Rê, La, Rế
- Dây Ngân Giang: Sòl, Rê, Sol, Si, Rế, hoặc Rề, La, Rê, Fa#, La.
- Dây bán Ngân Giang: Rê, Sol, Rê, Si, Rế
- Bộ phận lên dây: Đàn phím lõm sử dụng 6 trục lên dây. Mỗi trục đi xuyên qua thành đàn, giúp mắc và lên dây dễ dàng. Để chơi đàn guitar phím lõm hiệu quả, nghệ nhân thường sử dụng miếng gảy đàn trong quá trình biểu diễn, tạo ra âm thanh chuẩn xác và sinh động.
Kỹ thuật chơi đàn guitar phím lõm – Một loại nhạc cụ độc đáo
Đàn guitar phím lõm là một loại nhạc cụ độc đáo, đòi hỏi người chơi phải nắm vững kỹ thuật để thể hiện được hết vẻ đẹp âm thanh của nó. Kỹ thuật chơi đàn phím lõm bao gồm tư thế ngồi đúng và các phương pháp chơi đàn đặc biệt.
Về tư thế ngồi, người nghệ nhân có thể chọn hai cách: ngồi xếp chân trên chiếu hoặc ngồi thẳng trên ghế. Đàn được đặt ngang tầm tay để người chơi dễ dàng điều khiển. Cách chơi đàn guitar phím lõm khá đa dạng, trong đó kỹ thuật tay trái đóng vai trò quan trọng, bao gồm các ngón như: ngón láy, ngón bật, ngón bịt, ngón mổ, ngón luyến, và ngón vuốt. Ngoài ra, tay phải cũng tham gia với kỹ thuật ngón vê, giúp tạo nên âm thanh sinh động và phong phú.
Một trong những kỹ thuật đặc trưng là ngón rung ngang, với các mức độ rung khác nhau như rung mượt, rung nhanh, hoặc rung hột. Ngón nhấn dùng để bấm dây đàn xuống, tạo âm thanh cao hơn bình thường. Ngón nhấn luyến là khi nhấn một âm rồi chuyển sang âm khác có độ cao hoặc thấp hơn, tạo nên sự liền mạch và mềm mại cho âm thanh.
Ngón nhấn rung kết hợp ngón nhấn và ngón rung, mang đến âm thanh tình cảm hơn. Ngón nhấn láy là sự kết hợp giữa nhấn và láy, có thể thực hiện theo các kiểu láy dài, ngắn, lỗ, hoặc chùm. Ngón vuốt dùng tay trái vuốt lên, xuống dây đàn theo chiều dọc.
Cuối cùng, bồi âm là kỹ thuật dùng tay trái chạm nhẹ vào các phím ngăn (V, VII, IX, XII, XVII) và tay phải gảy dây đàn ở sát ngựa đàn, tạo ra âm thanh giống như tiếng chuông.
Những lợi ích khi chơi đàn guitar phím lõm
Chơi đàn guitar phím lõm mang lại nhiều lợi ích về cả thể chất lẫn tinh thần, giúp người chơi phát triển toàn diện kỹ năng âm nhạc và cải thiện sức khỏe. Một trong những lợi ích rõ rệt nhất là việc cải thiện khả năng tập trung và kiên nhẫn. Việc học và chơi đàn yêu cầu sự kiên trì, đặc biệt là khi áp dụng các kỹ thuật phức tạp của đàn guitar loại phím lõm. Người chơi phải chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong các kỹ thuật, giúp tăng cường khả năng tập trung và chú ý lâu dài.
Chơi đàn phím lõm cũng giúp cải thiện sự linh hoạt của đôi tay và các ngón tay. Các kỹ thuật như nhấn dây, láy, và vuốt dây đàn yêu cầu sự điều khiển chính xác và sự khéo léo của các ngón tay. Điều này giúp tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt của bàn tay, giúp người chơi tránh được các vấn đề về cơ và khớp sau một thời gian dài luyện tập.
Không chỉ có lợi về mặt thể chất, việc chơi đàn guitar còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần. Âm nhạc là một phương tiện tuyệt vời để xả stress, thư giãn và giải tỏa cảm xúc. Chơi đàn giúp người chơi thể hiện bản thân, đồng thời tạo ra một không gian yên bình để kết nối với cảm xúc và tâm hồn. Đặc biệt, âm thanh trầm ấm, du dương của đàn có thể mang lại sự thư thái, giúp giảm căng thẳng và lo âu.
Hơn nữa, chơi đàn guitar phím lõm còn giúp nâng cao khả năng sáng tạo và biểu cảm cá nhân. Với những kỹ thuật đa dạng, người chơi có thể sáng tạo những giai điệu riêng biệt, đồng thời học hỏi và phát triển khả năng thể hiện âm nhạc theo cách riêng của mình.
Gia sư Tài Năng hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về đàn guitar phím lõm – một nhạc cụ độc đáo với âm thanh trầm ấm và đặc biệt. Chơi đàn này không chỉ giúp phát triển kỹ năng âm nhạc mà còn mang lại nhiều lợi ích về thể chất và tinh thần.
